vrijdag 22 maart 2024

Ajvar-soep: romige én pittige paprikasoep met rul gebakken gehakt en orzo


Binnen 20 minuten een verrukkelijke maaltijdsoep op tafel zetten? 


Dat kan met mijn recept voor ajvar-soep!

Ajvar is een heerlijke én gezonde groentesaus op basis van fijngehakte geroosterde paprika's, aubergines, kruiden en specerijen. Een saus met behoorlijk wat pit. Razend populair is hij in veel landen op de Balkan, waar hij oorspronkelijk ook vandaan komt. 

Je koopt ajvar gewoon in potten in de supermarkt. Ook in Nederland!

Ik ontdekte dat ajvar niet alleen lekker is bij worstjes (de ćevapčići, die je misschien wel kent van je vakantie) en hamburgers, maar dat je er ook in een handomdraai een fantastische soep van kunt maken, een romige en tegelijkertijd pikante paprikasoep:

  • je bakt een paar ons gehakt rul
  • je fruit een handje uiensnippers, een paar teentjes knoflook, een flinke hoeveelheid kruiden en specerijen en een blikje tomatenpuree mee
  • daarna voeg je aan dit mengsel een pot ajvar, runderbouillon en een scheutje room toe
  • en dan schep je een lekkere portie beetgare orzo - dat is pasta in de vorm van rijstkorrels - door je soep
  • goed roeren en verwarmen en...

Aan tafel! 


Ga snel naar het volledige recept! 

Recept: zo maak je zelf ajvar-soep, romige én pittige paprikasoep met rul gebakken gehakt en orzo


Ajvar-soep: romige én pittige paprikasoep met rul gebakken gehakt en orzo



Ingrediënten voor een maaltijdsoep voor 4 à 5 personen of een voorgerecht voor 8 à 10 personen:


Voor de soep:

  • 2 eetlepels olijfolie
  • 250 gram lamsgehakt (of varkensgehakt als je geen lamsgehakt kunt krijgen)
  • 250 gram rundergehakt
  • zout en versgemalen zwarte peper
  • 2 flinke uien
  • 2 teentjes knoflook
  • 2 theelepels mild paprikapoeder
  • 1 theelepel pimentón (gerookt paprikapoeder)
  • 1/2 theelepel gemalen komijn
  • 1/2 theelepel kummel (karwijzaadjes)
  • 140 gram tomatenpuree
  • 1 pot pittige ajvar à 350 gram
  • ±1,2 liter water
  • 3 runderbouillonblokjes
  • 1,5 dl slagroom, ongeklopt
  • eventueel 1/2 theelepel chilivlokken
  • een flinke bos platte peterselie

Voor de orzo:

  • 400 gram orzo voor een maaltijdsoep (dat is pasta in de vorm van rijstkorrels; ik gebruikte orzo nr. 65) of 250 gram orzo voor een voorgerecht
  • water
  • 1 of 1/2 runderbouillonblokje (afhankelijk van de hoeveelheid orzo)

Bereiding:

  1. Verhit de olijfolie in een grote soeppan. Bak hierin de twee soorten gehakt onder regelmatig omscheppen mooi rul, maar niet bruin. Dat duurt een minuut of 6 à 7. Verwijder eventueel overtollig uitgesmolten vet. Maak het gehakt op smaak met zout en versgemalen zwarte peper.
  2. Snipper de uien. Voeg de uiensnippers toe aan het gehakt. Bak het gehaktmengsel op middelhoog vuur totdat de uien lichtgeel kleuren en gaar zijn. Schep het geheel regelmatig om.
  3. Kook ondertussen de orzo beetgaar in een ruime hoeveelheid water op smaak gemaakt met 1 of 1/2 bouillonblokje. Giet de pasta af door een vergiet en spoel hem af met koud water.
  4. Als de uien gaar zijn,  mogen de knoflook, alle specerijen en de tomatenpuree bij het gehaktmengsel in de soeppan. Bak de smaakmakers - weer op middelhoog vuur - een paar minuten mee. Door de verhitting kunnen de smaken van de specerijen zich goed ontwikkelen en wordt de tomatenpuree lekker zoet. Blijf het mengsel goed roeren. De smaakmakers mogen niet te heet worden; dan worden ze bitter.
  5. Tover het geheel om tot een soep met het water en de 3 runderbouillonblokjes. Breng de soep aan de kook. 
  6. Maak de soep lekker romig met de slagroom.
  7. Schep de orzo door de soep en verwarm de soep nog een keer. Proef de soep en voeg eventueel nog een beetje zout en/of wat extra water toe. Mag de soep van jou nóg wel wat pittiger? Roer er dan een halve theelepel chilivlokken doorheen.
  8. Hak de peterselie en roer deze vlak voor het serveren door je ajvar-soep. 


Veelgestelde vragen over de ajvar die deze soep zo lekker maakt

Wat is ajvar?


Ajvar is een groentesaus, die gemaakt wordt van paprika's en aubergines. 

De groenten worden eerst geroosterd en vervolgens fijngehakt. Daarna worden ze minimaal een uur gestoofd onder toevoeging van in olijfolie gefruite knoflook, zout, peper en eventueel nog een gehakte chilipeper en specerijen als komijn en paprikapoeder. Na het bereiden wordt de saus gekoeld. Hij wordt koud gegeten.


Hoe smaakt ajvar?


Ajvar heeft een frisse paprikasmaak. Vaak heeft hij ook iets rokerigs. Dat komt doordat de groenten voor ajvar (bij voorkeur) op de barbecue worden geroosterd. Sommige merken ajvar hebben behoorlijk wat pit; dan zijn er Spaanse pepers aan toegevoegd. Ik zou zeggen: probeer eens een paar soorten uit en bepaal welke jij het lekkerste vindt! 


Ajvar is overal lekker bij!


Uit welk land komt ajvar van oorsprong?


Daarover verschillen de meningen. Volgens sommigen komt ajvar oorspronkelijk uit Macedonië, maar ook Servië wordt weleens als de bakermat van het gerecht genoemd. In elk geval is ajvar populair in vrijwel alle Balkanlanden. 


Kun je ajvar ook zelf maken?


Dat kun je zeker. Hier vind je een lekker recept.


Waar kun je ajvar kopen?


Gelukkig hoef je tegenwoordig niet meer naar de Balkan te reizen voor ajvar. Vrijwel elke grote supermarkt heeft de saus in zijn assortiment. Je vindt hem vaak in de schappen bij de Turkse producten. 


Hoelang kun je ajvar bewaren?


Een onaangebroken pot ajvar kun je meestal een paar jaar bewaren, gewoon in je voorraadkast. Is een pot eenmaal open, bewaar hem dan in de koelkast en gebruik het restje binnen 10 dagen. Check altijd even het etiket van jouw merk ajvar en kijk of dat voor jouw saus ook geldt. 


Waar kun je ajvar voor gebruiken?


Ajvar is vooral bekend als dé saus die geserveerd wordt bij de Balkanworstjes ćevapčići. Deze kruidige gehaktworstjes - zonder velletjes - worden meestal gegeten in een soort pitabroodjes met een flinke lepel ajvar, wat ringen rauwe ui en sla erbij. 

Maar je kunt met ajvar nog zo veel meer kanten uit:
  • smeer wat ajvar op je brood - pitabroodjes, Turks brood, stokbrood, tortillawraps, Libanees brood, Surinaams platbrood of een stevig boerenbruinbrood - en beleg je boterhammen met plakjes rauwe of geroosterde groenten, falafel, merguezworstjes of gegrilde kipreepjes
  • gebruik je ajvar als dipsaus voor in reepjes gesneden rauwe groenten
  • of dip je tosti erin
  • zet een schaaltje ajvar op tafel als je gaat barbecueën; de saus is heerlijk bij steaks, kip, hamburgers, vleesspiesjes en groentespiesjes
  • ajvar is verrukkelijk bij een ovenkippetje of bij een gehaktbrood uit de oven
  • roer eens een paar lepels ajvar door je mayonaise (gelijke delen van beide sauzen is meestal het lekkerst) en serveer je ajvar-mayonaise tijdens het fonduen of gourmetten
  • ajvar-mayonaise is ook erg lekker met versgebakken frietjes, ovenfrietjes, ovenkrieltjes of krokant geroosterde ovenaardappeltjes
  • met een schepje ajvar erdoor maak je je slasaus heel speciaal
  • kneed ook eens een paar lepels ajvar door het gehakt voor je gehaktballen; denk daarbij vooral aan lamsgehakt en varkensgehakt 
  • van gehakt dat je zo kruidt, kun je heerlijke saucijzenbroodjes bakken
  • en natuurlijk kun je met ajvar de heerlijke soep maken uit het recept hierboven! 


Kun je de ajvar-soep al geruime tijd voor het serveren maken?


Ja, dat kan zeker! Maak je soep helemaal af zonder dat je er de orzo en de peterselie doorheen roert. Zet hem na afkoeling in de koelkast. Ook de orzo kun je na het koken en afspoelen in de koelkast bewaren. Vlak voor het serveren warm je je soep op en voeg je de orzo en de peterselie toe. 


Bij welke gelegenheden serveer je de ajvar-soep?


Wij eten onze ajvar-soep het vaakst als we weinig tijd hebben om te koken. Een maaltijdsoep die zo snel klaar is, is ideaal voor een drukke dag! 

Je kunt je ajvar- soep ook in een grote hoeveelheid maken. Zet een grote pan op het vuur als je veel gasten verwacht! 

Serveer ajvar-soep als voorgerecht bij een etentje met meer Balkangerechten. Vul de soep dan met wat minder orzo dan voor een maaltijdsoep; anders wordt de soep te zwaar als voorgerecht.

Ook leuk: schep je soep in kleine glaasjes of koffiekopjes en serveer hem - met theelepeltjes erbij! - als hapje bij een borrel of tapasavond. Of als amuse bij een feestelijk etentje!


Extra tip: houd mijn blog in de gaten, want binnenkort heb ik een recept voor je voor een fantastische Balkan-burger met ajvar-mayonaise 



Recept: Balkan-burger met ajvar-mayonaise


dinsdag 12 maart 2024

Italiaanse roerbakgroenten met tuinkruiden: we want more!


Mijn kindertijd. Hij ligt inmiddels al een aantal decennia achter me. Maar toch, sommige gewoontes uit die tijd zijn nog altijd springlevend! Dan heb ik het natuurlijk alleen over de leuke gewoontes, dat begrijp je! 😉

Eén daarvan komt jou misschien ook wel bekend voor: bij elke maaltijd bewaar ik - bijna dwangmatig - het aller- allerlekkerste hapje voor het aller- allerlaatst!

En dat hapje zoek ik zorgvuldig uit. 

Het zachtste stukje biefstuk of juist het krokantste hapje wienerschnitzel, het kontje van het gehaktbrood met dat extra dikke korstje, een lekker dikke friet, het kipspiesje met de mooiste grillstreepjes, het meest malse stukje stoofvlees (mét nog een flinke lik jus!), een crispy ovenaardappeltje, het knapperige randje van een aardappelpannenkoekje, de grootste gegrilde garnaal, een stukje pasta met nog wat gesmolten kaas erop...  

Echt het neusje van de zalm, zeg maar. 

Valt je iets op in die opsomming? Het allerlekkerste van mijn maaltijd, dat is niet zo heel vaak een groente. Over kindergewoontes gesproken...

Maar gisteren brak ik met dat patroon. Op mijn bord lagen de volgende drie hapjes:
  • één hap van mijn sappige, beetgaar geroerbakte Italiaanse groenten op smaak gemaakt met tomaat, een snufje knoflook en heel veel verse tuinkruiden


Drie erg lekker hapjes! Welk zou jij het eerst kiezen?


Het keuzemoment was aangebroken. 


En toen verbaasde ik mezelf: ik at mijn hapjes op van rechts naar links. Het frietje eerst, daarna volgde de worst en... de roerbakgroenten, die wonnen het! Die hadden de grote eer het laatste hapje van de maaltijd te worden! 


Kun je nagaan hoe lekker het recept van vandaag, dat voor die Italiaanse roerbakgroenten, is!  



Recept: zo maak je zelf Italiaanse roerbakgroenten met tuinkruiden


Zo maak je in een handomdraai Italiaanse roerbakgroenten met tuinkruiden! 


Ingrediënten voor een groentegerecht voor 4 personen:

  • 2 eetlepels olijfolie
  • 3 uien
  • 2 grote rode paprika's met dik vruchtvlees (blokpaprika's; zie de tip onder het recept)
  • 2 grote gele paprika's met dik vruchtvlees
  • 1 teentje knoflook
  • 1 blik tomatenblokjes 
  • 2 à 3 theelepels poedersuiker
  • zout en versgemalen zwarte peper
  • 3 eetlepels versgehakte marjolein (of 3 theelepels gedroogde marjolein)
  • 1,5 eetlepel versgehakte tijmblaadjes (of 1,5 theelepel gedroogde tijm)
  • 3 eetlepels versgehakte basilicumblaadjes (liever niet vervangen door gedroogde basilicum)
  • een scheutje extra vergine olijfolie
  • nog wat extra basilicumblaadjes voor de garnering 

Bereiding:

  1. Snijd de uien in dunne kwart ringen. Verhit de olijfolie in een hete wok of hapjespan. Fruit de uienringen 5 minuten in de olie. Schep ze af en toe om. Ze moeten een beetje bruin kleuren. 
  2. Hak het knoflookteentje fijn en bak de knoflook de laatste halve minuut mee. Schep de uien uit de pan.
  3. Snijd ondertussen de paprika's in reepjes. Bak de paprikareepjes 5 minuten onder regelmatig omscheppen aan. Het is de bedoeling dat de paprikareepjes her en der wat bruin bakken (zie foto), maar niet helemaal doorgaren; ze moeten beetgaar blijven. Houd het vuur hoog.
  4. Hak de verse kruiden.
  5. Voeg alle ingrediënten vanaf de tomatenblokjes tot en met de gehakte basilicumblaadjes toe aan het groentegerecht. Schep ook de uienringen erdoorheen. Verwarm alles goed. Vind je de saus te dik? Met een scheutje water maak je hem wat vloeibaarder.
  6. Proef het gerecht en voeg eventueel nog wat zout, peper, poedersuiker of een beetje extra van de kruiden toe. 
  7. Draai het vuur uit en roer nog een lekkere scheut koude extra vergine olijfolie door je roerbakgroenten. 
  8. Garneer je Italiaanse roerbakgroenten met een handje mooie basilicumblaadjes en serveer ze meteen.

Tips:

  1. Als je paprikareepjes roerbakt is het belangrijk dat ze na het bereiden nog steeds lekker knapperig en sappig zijn. Dat resultaat bereik je het beste als je werkt met paprika's die dik vruchtvlees hebben. Die worden minder snel door en door gaar en blijven dus krokanter. En de velletjes gaan tijdens het roerbakken niet loslaten. Puntpaprika's hebben altijd wat dunner vruchtvlees; koop voor dit recept dus blokpaprika's. 
  2. Misschien vraag je je af: hoe koop je van die blokpaprika's met dik vruchtvlees? De dikte van het vruchtvlees zie je immers niet aan de buitenkant en er zijn ook overal paprika's te koop met dunner vruchtvlees. Een goede groenteman kan je hierover advies geven. Koop je je paprika's het liefst in de supermarkt? Weeg de verschillende soorten paprika's dan - op de weegschaal of in je handen. De zwaarste paprika's - van dezelfde maat - bevatten het meeste vruchtvlees. Bonus: zware paprika's zijn ook nog eens lekker vers en niet uitgedroogd of gerimpeld! 
  3. Ik gebruik graag verse kruiden voor mijn Italiaanse roerbakgroenten. Die hebben extra veel smaak. Basilicum en tijm kun je tegenwoordig in vrijwel elke supermarkt vers kopen. Heb je de keuze tussen hele kruidenplantjes of pakjes met maar een paar takjes, kies dan voor de plantjes. Die kun je nog wekenlang goed houden op je vensterbank en steeds weer opnieuw gebruiken. Marjolein kun je vaak bestellen bij je groenteman. Of kweek je eigen marjolein in je tuin of op je balkon! Verse marjolein is fantastisch van smaak. Behalve voor dit roerbakgerecht gebruik ik hem ook voor het kruiden van de kalfsgehaktworstjes die wij bij de roerbakgroenten aten! Extra tip: strooi ook eens wat verse marjolein over je oventomaatjes of je gebakken aardappeltjes. Of maak je er je Italiaanse stoofvlees, je tomatensoep of je gemarineerde feta mee op smaak. Bij ons in huis gaat een restje marjolein altijd op!
  4. Vind je het vreemd om suiker toe te voegen aan een hartig gerecht als deze roerbakgroenten? Bedenk: tomaten smaken altijd een beetje zoet. Het ene merk tomaten in blik is echter minder zoet van smaak dan het andere. Door een beetje suiker toe te voegen kun je hiervoor corrigeren. Gebruik het liefst poedersuiker; die lost snel op in de saus. Proef hoeveel suiker je nodig vindt. 
  5. Serveer je Italiaanse roerbakgroenten ook eens als tapa of als vegetarisch share-gerecht
  6. Als je mijn blog boven het recept gelezen hebt, dan begrijp je: met deze roerbakgroenten maak je van elke mediterrane maaltijd een feestje! Dus wat let je om je groenten te combineren met andere extra feestelijke gerechten? Ik deed je al de suggestie aan de hand voor een combi van kalfsgehaktworstjes met marjolein en ovenfrietjes. Maar denk ook eens aan: 

Recept: zo maak je zelf heerlijke gemarineerde en daarna geroosterde ovenkippetjes!

Recept: zo maak je zelf krokant gebakken kabeljauw met een pittige rub

Recept: zo maak je zelf feestelijke worstjes van mediterraan gekruid kipgehakt!

Recept: zo maak je zelf geweldige, krokante aardappeldobbelsteentjes!

Recept: zo maak je zelf orzo met olijfolie, knoflook, chilipeper en peterselie, misschien wel de lekkerste pasta!