Binnenkort arriveert Sinterklaas weer in Nederland! Tijd voor pepernoten dus. Of eigenlijk moet ik zeggen kruidnoten. Want die vinden de meeste kinderen (én volwassenen) toch lekkerder dan de echte pepernoten!
Bak ze samen met je kinderen. Gezellig!
Ik gebruik in mijn recept altijd een specerijenmengsel dat ik zelf samenstel. Dat is veel lekkerder dan de standaard speculaaskruiden uit de supermarkt! Wil je er alles over weten? Lees dan vooral snel verder!
Over Pieten, pakjes en pepernoten onder de palmen
‘Zie, de maan schijnt door de bomen.’ In Nederland gebeurt dat in de winter al heel vroeg; na vijven laat de maan zich meestal al zien. Eind november/begin december kunnen kinderen zo elke avond urenlang van die heerlijke Sinterklaas-spanning genieten.
In het mysterieuze donker buiten kun je je achter elke boom of geparkeerde auto wel een Piet voorstellen die, ongezien, de jongens en meisjes zit te bespieden om Sinterklaas daarna uitvoerig verslag uit te brengen over hun gedrag én hun verlanglijstjes.
Een takje dat door de wind afbreekt en krakend op de dakpannen valt, wordt door de kleinsten vaak geassocieerd met de hoeven van Sints trouwe viervoeter op het dak. Bij guur weer zitten heel wat Sophietjes, Daantjes en Fleurs met angst en beven te wachten of Sint het wel redt om geteisterd door regen en hagel hun cadeautjes op tijd af te leveren. ‘Hoor, de wind waait door de bomen. Zou de goede Sint wel komen?’
Sinterklaasfeest zonder decemberstormen
Toen mijn dochter Petra klein was, woonden wij eerst een aantal jaren in Afrika en later in Maleisië. Daar moesten de Nederlandse kinderen het altijd zonder die knusse griezeligheid van wind, sneeuw en ijzel stellen. Een sfeervolle storm kon je in november en december wel vergeten!
De tropische temperaturen nodigden ook niet uit tot het tevoorschijn halen van je dikke winterjas om, weggedoken in je kraag, te kijken of je buiten ergens Pieten zag. Seizoenen zoals in de gematigde klimaatzones kennen de tropische landen allicht niet. En dat was af en toe best een gemis.
Wat in de Sinterklaastijd wel meehielp was de dagelijkse vroege inval van de duisternis. Het hele jaar door begon het rond zes uur te schemeren en zo tegen half zeven was het aardedonker.
Sinterklaassfeer in de tropen
Daar maakten we als ouders natuurlijk zoveel mogelijk gebruik van om toch enigszins de juiste sfeer te treffen. We deden de kaarsjes op de patio aan, zetten een Sinterklaasmuziekje op en gingen heerlijk buiten zitten met warme chocolademelk (ja, echt!), speculaas en pepernoten.
Ondertussen gluurden we ‘stiekem’ de tuin in om te kijken of we ergens sporen konden ontdekken van Sint of zijn helpers.
Een toevallig gevonden veertje op het tuinpad kwam altijd van de pet van Piet en een ‘slordig’ door mij verloren wortel was uit de voederzak van het paard gevallen.
Sints bezoek aan Maleisië
Uiteraard lieten we het daar niet bij. In Maleisië zaten mijn man Victor en ik een seizoen in de organisatie van het Sinterklaasfeest.
Dat jaar zorgden we er al vroeg voor dat er brieven en telefoontjes naar de Sint gingen met het dringende verzoek ook onze woonplaats aan te doen. Zo moeilijk kon dat niet zijn: onze stad lag pal aan het strand en Sinterklaas hoefde dus niet lang en ver over land en door de oerwouden te reizen. Vandaar waarschijnlijk dat de Goedheiligman gevolg gaf aan onze wensen. De inzet van ons comité, actieve ouders en enthousiaste leerkrachten (ook de niet-Nederlandse!) trokken hem zoals elk jaar weer over de streep!
Toch had de arme oude man het vaak niet makkelijk. Zoals je je kunt voorstellen speelde met name de vochtige hitte hem en zijn Pieten behoorlijk parten… En net zoals in Nederland beleefde hij ook in Maleisië behoorlijk wat avonturen!
Zo werd hij meerdere jaren op rij geplaagd door stormen en piraten op zee (de Zuid-Chinese Zee is er echt berucht om!) of averij aan zijn schip, waardoor hij noodgedwongen met kleinere boten van zijn pakjesboot afgehaald moest worden. Vaak zaten de hotels vol en moesten de Pieten van lieverlee hun tentje opslaan op het terrein van de school! ’s Ochtends troffen de kinderen daar dan een lege tent met typische Piet-kampeerspullen aan…
En de Pieten zouden geen Pieten zijn als ze niet af en toe stuntelden. Meestal kostte het nogal wat hickups voordat ze veilig op het groots opgezette Sinterklaasfeest van de Nederlandse Vereniging arriveerden. Petra kan zich nu nog herinneren hoe de Hoofdpiet eens met al zijn pakjes op een pontje aan de verkeerde kant van de douane vast kwam te zitten… Iedereen vreesde het ergste: zou hij het wel halen om op tijd te zijn? We hebben heel wat paniektelefoontjes gevoerd tijdens die Sinterklaasavond om Piet te helpen!
De school speelde in het creëren van het ware Sinterklaasgevoel een belangrijke rol. Eén van de activiteiten, die jaarlijks vanuit school werden georganiseerd, was het traditionele pepernoten bakken met alle Nederlandse kinderen.
Tijdens ons eerste jaar in Maleisië werd het lekkers op school zelf gebakken. Je begrijpt het: daar wilde ik bij zijn als hulpje! Wat een plezier!
Het jaar daarop pakten we het wat grootser aan. Petra’s juf en ik bekokstoofden het plannetje om de Nederlandse kinderen uit de groepen 3, 4 en 5 gezellig bij ons op de patio de pepernoten te laten klaarmaken.
Ik beschikte over een groot ouderwets schoolbord. Daarop schreef ik de ingrediënten die we nodig zouden hebben. Ik zette alle stoelen die ik in huis kon vinden netjes in rijtjes neer: dat was het klasje van Piet.
Toen de kinderen allemaal een plekje hadden gevonden, vertelde ik hoe Sinterklaas me bij zich had geroepen. Door een klein leesbrilletje op te zetten als ik de Goedheiligman imiteerde, en het weer af te nemen als ik mezelf was, speelde ik een verontrustend gesprek met Sinterklaas na.
De goede man maakte zich ernstig zorgen, omdat hij geen nieuwe leerlingen voor zijn pepernotenschooltje kon vinden. Het pepernotenbakvak mocht natuurlijk niet uitsterven… Uiteraard bleken de kinderen uiteindelijk bereid om Sint uit de nood te helpen. En zo stond er weer een nieuwe generatie pepernootdeskundigen in de kinderschoenen.
Toch had de arme oude man het vaak niet makkelijk. Zoals je je kunt voorstellen speelde met name de vochtige hitte hem en zijn Pieten behoorlijk parten… En net zoals in Nederland beleefde hij ook in Maleisië behoorlijk wat avonturen!
Zo werd hij meerdere jaren op rij geplaagd door stormen en piraten op zee (de Zuid-Chinese Zee is er echt berucht om!) of averij aan zijn schip, waardoor hij noodgedwongen met kleinere boten van zijn pakjesboot afgehaald moest worden. Vaak zaten de hotels vol en moesten de Pieten van lieverlee hun tentje opslaan op het terrein van de school! ’s Ochtends troffen de kinderen daar dan een lege tent met typische Piet-kampeerspullen aan…
En de Pieten zouden geen Pieten zijn als ze niet af en toe stuntelden. Meestal kostte het nogal wat hickups voordat ze veilig op het groots opgezette Sinterklaasfeest van de Nederlandse Vereniging arriveerden. Petra kan zich nu nog herinneren hoe de Hoofdpiet eens met al zijn pakjes op een pontje aan de verkeerde kant van de douane vast kwam te zitten… Iedereen vreesde het ergste: zou hij het wel halen om op tijd te zijn? We hebben heel wat paniektelefoontjes gevoerd tijdens die Sinterklaasavond om Piet te helpen!
Pepernoten bakken op de Nederlandse school
De school speelde in het creëren van het ware Sinterklaasgevoel een belangrijke rol. Eén van de activiteiten, die jaarlijks vanuit school werden georganiseerd, was het traditionele pepernoten bakken met alle Nederlandse kinderen.
Tijdens ons eerste jaar in Maleisië werd het lekkers op school zelf gebakken. Je begrijpt het: daar wilde ik bij zijn als hulpje! Wat een plezier!
Het jaar daarop pakten we het wat grootser aan. Petra’s juf en ik bekokstoofden het plannetje om de Nederlandse kinderen uit de groepen 3, 4 en 5 gezellig bij ons op de patio de pepernoten te laten klaarmaken.
Ik beschikte over een groot ouderwets schoolbord. Daarop schreef ik de ingrediënten die we nodig zouden hebben. Ik zette alle stoelen die ik in huis kon vinden netjes in rijtjes neer: dat was het klasje van Piet.
Toen de kinderen allemaal een plekje hadden gevonden, vertelde ik hoe Sinterklaas me bij zich had geroepen. Door een klein leesbrilletje op te zetten als ik de Goedheiligman imiteerde, en het weer af te nemen als ik mezelf was, speelde ik een verontrustend gesprek met Sinterklaas na.
De goede man maakte zich ernstig zorgen, omdat hij geen nieuwe leerlingen voor zijn pepernotenschooltje kon vinden. Het pepernotenbakvak mocht natuurlijk niet uitsterven… Uiteraard bleken de kinderen uiteindelijk bereid om Sint uit de nood te helpen. En zo stond er weer een nieuwe generatie pepernootdeskundigen in de kinderschoenen.
Met alle kinderen samen pepernoten bakken!
Na mijn inleiding schoven we alle stoelen opzij en gingen we aan twee tafels aan de slag met het wegen van de ingrediënten, het kneden van het deeg, het uitgebreid proeven van het zachte goedje (uiteraard!) en het rollen van honderden pepernoten. Regelmatig verdween ik naar de keuken met weer een volle bakplaat.
Uiteindelijk ging iedereen voldaan naar huis met een zakje pepernoten én natuurlijk het recept. Elk kind beloofde plechtig, indien nodig, Sinterklaas ieder jaar weer te helpen met bakken.
Het pepernotenrecept was zoek...
Het jaar daarop, onze laatste Sinterklaas in het buitenland, was de Nederlandse school behoorlijk uitgedund. Alle kinderen van groep 3 tot en met 8 pasten op onze patio. Vooraf had ik de grote tuintafel helemaal vol gezet met de meest rare producten.
Ik speldde de kinderen op de mouw dat ik het recept van de pepernoten kwijtgeraakt was en smeekte ze me uit de brand te helpen.
Sint had geëist dat ik pepernoten zou bakken en ik durfde natuurlijk niet op te biechten, dat ik niet meer wist hoe het moest. We maakten er een brainstormsessie van!
Sint had geëist dat ik pepernoten zou bakken en ik durfde natuurlijk niet op te biechten, dat ik niet meer wist hoe het moest. We maakten er een brainstormsessie van!
Welke ingrediënten gaan er allemaal in pepernoten?
Dankten pepernoten echt hun lekkere smaak aan peper, zo legde ik de kinderen voor. En kwam de donkere kleur nou van drop of het in Maleisië meer alledaagse ingrediënt sojasaus? Of was het pindakaas of misschien gewoon Hollandse mosterd?
Gingen de balletjes rijzen door gist of moest je er lucht overheen blazen? En hoe kwamen pepernoten zo krokant? Door chips toe te voegen wellicht?
De kinderen zelf kwamen met nóg originelere oplossingen! Ik heb er nog steeds spijt van dat ik ze niet allemaal heb opgeschreven…
Gelukkig kon een aantal van hen zich nog iets herinneren van het voorafgaande jaar en natuurlijk kwamen we uiteindelijk tot het juiste recept.
Gelukkig kon een aantal van hen zich nog iets herinneren van het voorafgaande jaar en natuurlijk kwamen we uiteindelijk tot het juiste recept.
Misschien werden de pepernoten dat jaar nog wel lekkerder dan het jaar tevoren!
Het kruidnotenrecept waarmee de kinderen in Maleisië bakten was hetzelfde als het recept dat ik voor het eerst gebruikte in Argentinië (waar ik woonde voordat Afrika en het Verre Oosten in zicht kwamen).
Het originele kruidnotenrecept mét mijn eigen specerijenmengsel!
Het kruidnotenrecept waarmee de kinderen in Maleisië bakten was hetzelfde als het recept dat ik voor het eerst gebruikte in Argentinië (waar ik woonde voordat Afrika en het Verre Oosten in zicht kwamen).
Eigenlijk is het door de jaren heen nooit veranderd!
Ik maak mijn kruidnoten nog elk Sinterklaasfeest op dezelfde manier! Zo lekker!
Omdat ik in Zuid-Amerika niet mijn toevlucht kon nemen tot de kant-en-klare speculaaskruiden die je in Nederland overal kunt kopen, moest ik zelf mijn specerijenmengsel samenstellen. Na een paar keer experimenteren had ik de juiste verhoudingen uitgedokterd. De kruiderijen zijn niet precies dezelfde als die uit de supermarkt. Maar ik vind ze stiekem veel lekkerder…
Veel plezier en een gezellig Sinterklaasfeest!
Omdat ik in Zuid-Amerika niet mijn toevlucht kon nemen tot de kant-en-klare speculaaskruiden die je in Nederland overal kunt kopen, moest ik zelf mijn specerijenmengsel samenstellen. Na een paar keer experimenteren had ik de juiste verhoudingen uitgedokterd. De kruiderijen zijn niet precies dezelfde als die uit de supermarkt. Maar ik vind ze stiekem veel lekkerder…
Nieuwsgierig? Hieronder vind je mijn nu dus niet meer zo geheime recept! Veel plezier ermee!
Laat nu die stoomboot maar komen!
Hoe maak je je eigen specerijenmengsel voor pepernoten en hoe bak je zelf de allerlekkerste roomboterkruidnootjes?
Ingrediënten voor 200 à 250 kruidnootjes:
- 500 gram zelfrijzend bakmeel
- 250 gram bruine basterdsuiker
- een snufje zout
- 2 afgestreken theelepels kaneel
- 1 afgestreken theelepel gemalen nootmuskaat
- 1 afgestreken theelepel gemalen kruidnagel
- ½ theelepel gemberpoeder
- ½ theelepel gemalen kardemom
- een mespuntje gemalen witte peper
- 200 gram koude roomboter
- 8 eetlepels melk
- een beetje boter voor het invetten van de bakplaat
Bereiding:
- Het beste kruidnotendeeg maak je met de foodprocessor. Vermeng in de kom alle droge ingrediënten goed.
- Snijd vervolgens de boter in dunne stukjes. Voeg de boter samen met de melk toe aan het bloemmengsel.
- Laat de foodprocessor met behulp van de pulsknop elke keer een aantal seconden draaien. Laat de ingrediënten tussendoor naar beneden in de kom vallen. Ga zo lang door totdat alles nét een samenhangend geheel begint te vormen. Ga niet langer door, aangezien te lang gekneed deeg minder brosse kruidnoten oplevert.
- Stort het deeg op het werkvlak en vorm er een grote bal van. Leg de bal goed afgedekt in de koelkast. Het is het beste om het deeg eerst een etmaal te laten rusten. Dan trekken de smaken van de specerijen lekker door. Noodzakelijk is dit echter niet; een halfuur in de koelkast is voldoende.
- Beboter één of meerdere bakplaten en neem het deeg uit de koelkast. Vorm er kleine, allemaal even grote balletjes van (1,5 à 2 cm in doorsnede). Leg de balletjes op de bakplaat. Houd er rekening mee dat de kruidnoten in de oven nog gaan rijzen; leg ze dus niet te dicht naast elkaar.
- Bak de kruidnootjes in een voorverwarmde (liefst conventionele) oven van 155°C gaar, maar niet bruin. Dat duurt zo’n 20 à 25 minuten.
- Schep ze van de bakplaat en laat ze afkoelen. Ze komen nog enigszins zacht uit de oven, maar tijdens het afkoelen worden ze lekker bros.
Tips:
- Heb je geen foodprocessor, dan kun je het kruidnotendeeg ook met de hand maken. Het is belangrijk dat tijdens het kneden het deeg zo weinig mogelijk bewerkt wordt en dat het koel blijft. Werk dus met koude handen en gebruik zo veel mogelijk alleen je vingertoppen. Dit geldt natuurlijk allemaal niet als je de kruidnootjes met kinderen maakt. Dan lukken ze sowieso, hoe lang en hoe warm het deeg ook gekneed wordt! Het deeg hoeft dan ook niet noodzakelijkerwijs een halfuur tussendoor in de koelkast! Kinderen zijn namelijk echte meesterbakkers!
- In een goed afgesloten koektrommel kun je de kruidnootjes nog minstens een week bewaren.
- Deze roomboterkruidnootjes zijn ook erg lekker als onderdeel van een echte Sinterklaas-high tea!
Geen opmerkingen:
Een reactie posten