Ik kook graag met savooiekool. Heb je niet precies voor ogen welke kool dat is? 

Dan mis je wat! Want de savooiekool is niet alleen erg lekker. Hij is ook nog eens prachtig om te zien: hét fotomodel onder de kolen! 

Zoek er maar eens naar op Pinterest, Instagram of Google Afbeeldingen. Daar zie je de prachtigste exemplaren voorbijkomen. 

Hieronder vertel ik je alles over de smakelijke kool met zijn fotogenieke looks. 

En natuurlijk geef ik je mijn favoriete recept met savooiekool: geroerbakte savooiekool met krokant gebakken Italiaanse pancetta, een gefruite ui, een pikant chilipepertje, mediterrane olijfolie en fruitige citroenrasp. Verrassend crunchy met lekker veel pit en frisheid! Een recept om goed te bewaren en vaak te maken dus!  

Ga meteen naar het recept of lees eerst nog even mijn blog onder de foto! 

Wat is een savooiekool?

Een savooiekool is een vrij grote zogenaamde sluitkool. 

Wat dat is? Dat is een kool waarvan de binnenste bladeren een gesloten krop vormen en dus niet uitstaan. Andere sluitkolen die je misschien beter kent zijn de witte kool, de rode kool en de spitskool. 

Het grote verschil met de andere sluitkolen is dat de bladeren van de savooiekool niet glad zijn, maar prachtig gebobbeld met gekrulde randen en een opvallend mooie nervenstructuur.

Is een savooiekool hetzelfde als een groene kool?

Dat is een vraag die mensen vaak stellen. Het juiste antwoord is: ja én nee. 

De meeste savooiekolen zijn aan de buitenkant donkergroen en vanbinnen lichtgroen tot geel van kleur. Dát zijn de kolen die ook wel groene kolen genoemd worden. 

Maar er zijn ook savooiekolen die 'gele (savooie)kool' heten. Al moet gezegd worden dat je die veel minder vaak ziet bij de groenteman. De gele kolen zijn zowel vanbuiten als vanbinnen lichter gekleurd dan de groene variant.

Dus: alle groene kolen zijn savooiekolen, maar niet alle savooiekolen zijn groene kolen! 

Hoe komt de savooiekool aan zijn naam?

Het zal je niet verbazen: de naam savooiekool komt van de streek die vroeger in Nederland Savooie werd genoemd. 

Vermoed wordt dat de savooiekool al meer dan 3000 jaar verbouwd en gegeten wordt door mensen. Maar pas sinds de vijftiende eeuw wordt erover geschreven. Voor het eerst in het toenmalige hertogdom Savoye, een gebied dat niet alleen het nu Zuid-Franse departement Savoie omvatte, maar ook delen van Zwitserland en Noord-Italië (rondom Milaan). 

Leuk weetje: in Frankrijk kent men meerdere benamingen voor de savooiekool. Hij heet daar niet alleen chou de Savoie, maar ook chou de Milan! 

Hoe at men vroeger savooiekool?

In vroeger tijden was kool, en ook de savooiekool, een zeer populaire groente. Ik heb nog een aantal kookboeken van mijn oma en moeder uit de jaren de jaren vijftig van de vorige eeuw met daarin talrijke recepten voor savooiekool: de Culinaire Encyclopedie van Elsevier, het beroemde Wannée-kookboek en de recepten van de Haagse huishoudschool aan de Laan van Meerdervoort. 

In die tijd was het het meest gangbaar de savooiekool óf in reepjes te stoven in boter óf om de kool gaar te koken. Na het koken werd er melk aan de kool toegevoegd en die werd gebonden met een beetje bloem. Als smaakmaker was nootmuskaat in zwang. 

Als kind leverde het altijd heel wat strijd op als de kool zo op tafel kwam; melksaus was op zijn zachts gezegd niet echt mijn ding...

Bovendien rook het in huis tijdens het koken ook niet al te smakelijk. Je kent hem vast wel, die typische kool- of spruitjeslucht (spruitjes zijn ook kleine kooltjes). 

Weet je trouwens hoe die koollucht ontstaat? 

Ik heb het even voor je opgezocht. Kool neemt als hij nog op het land staat zwavel op uit de bodem. 

Kook je je kool (te) lang, dan komen er zwavelverbindingen vrij in de lucht. En die ruiken dus zo onaangenaam! 

Hoe voorkom je koollucht of spruitjeslucht?

Misschien voel je hem al aankomen: je kool of spruitjes maar kort bereiden is het devies! 

Mijn moeder en oma hielden zich altijd netjes aan de recepten uit hun kookboeken. En daar zat hem nou juist de kneep: die schreven een stoof- en kooktijd voor van maar liefst 20 à 30 minuten! 

Ter vergelijking: tegenwoordig gaan we eerder uit van 7 à 12 minuten. 

En dan blijft die nare koolgeur achterwege! 

Kookten onze oma's alleen maar saaie gerechten met savooiekool?

Nee hoor! Behalve stoven en koken kende men vroeger ook al heel inventieve en interessante bereidingen van savooiekool. 

Koolrolletjes met gehakt bijvoorbeeld. Eén van mijn huisgenootjes in mijn studentenhuis kon die verschrikkelijk lekker klaarmaken in een saus met tomaat. Het recept kwam van haar moeder en zij had het weer van háár moeder. Helaas, ze heeft het nooit aan mij willen prijsgeven...

En het volgende klinkt ook aantrekkelijk: een hele kool gevuld met pikant aangemaakt gehakt. Misschien ga ik die binnenkort eens proberen te maken. De instructies ervoor kwam ik tegen in de hierboven genoemde Culinaire Encyclopedie.

Al die recepten zijn al zo oud: is de savooiekool een vergeten groente?

Verre van dat! De kool wordt de laatste jaren zelfs steeds hipper. 

Wil je een paar voorbeelden van moderne toepassingen van savooiekool? Hier komen ze!

• Salades van in reepjes gesneden savooiekool. Denk aan de overbekende Amerikaanse coleslaw; binnenkort zal ik je het recept geven voor mijn coleslaw, lekker pittig gekruid en crunchy door een garnering van gehakte rookamandelen! 
• Dergelijke salades kun je heel leuk inpakken in wraps die je maakt van rauwe savooiekoolbladeren! 
• De wraps - rauw, geblancheerd of in een ovengerecht - vullen met iets anders? Ook lekker! Denk aan pittig gehakt, kip, worst, pulled pork of rijst. Kool blancheer je trouwens door de losse bladeren 2 minuten onder te dompelen in kokend water en ze daarna af te spoelen met koud water.
• Ken je kimchi, het Koreaanse gefermenteerde koolgerecht? Dat kun je heel lekker maken van savooiekool. 
• Ik zie op Pinterest ook steeds vaker smoothies langskomen met savooiekool als ingrediënt.
• Vindingrijke koks maken er zelfs chips van. Ik zag het recept pas onlangs, maar ga er zeker een keer mee experimenteren! 
• Hou je van stamppot met rauwe andijvie of rauwe rucola? Dan is een stamppot rauwe savooiekool misschien iets voor jou! Lekker met Indonesische gehaktballetjes en een jus waar je wat ketjap manis en sambal aan toevoegt. 
• Liever gegaarde savooiekool? Ga dan voor gerechten met een korte garingstijd. Roerbakken is ideaal. Daarbij behoudt de kool optimaal zijn crunch! Geroerbakte savooiekool is heerlijk door de pasta in combinatie met krokant gebakken pancetta of ontbijtspek en een scheutje olijfolie.

Dat ik zelf vooral fan ben van kort geroerbakte savooiekool, dat moge duidelijk zijn: daar gaat mijn recept van vandaag immers over! 😉

Waar koop je een savooiekool en hoelang kun je hem bewaren?

Ga je aan de slag met mijn recept, dan wil je dat natuurlijk graag weten. 

Soms kan het moeilijk zijn om savooiekool te kopen in de supermarkt. XL-supermarkten verkopen ze wel, maar bij de kleintjes vang je vaak bot.

Niet getreurd: ga naar een goede groenteman of breng eens een bezoekje aan de markt! Je kunt er van juni tot en met maart terecht voor savooiekool. Kies een kool met stevige bladeren zonder gele of bruine plekjes. 

Een mooie verse kool kun je nog 2 à 3 weken bewaren in de groentelade van je koelkast. Buiten de koelkast is hij korter houdbaar, afhankelijk van de temperatuur in je huis.

Hoe maak je een savooiekool schoon?

Als je een scherp groot koksmes hebt, is het schoonmaken en snijden van een savooiekool een fluitje van een cent. 

Verwijder eerst de harde - en soms ook een beetje beschadigde - buitenste bladeren; die gebruik je niet. Snijd daarna een stukje van de stronk af.

Daarna kun je op twee manieren verdergaan. 

Wil je graag heel fijne reepjes kool? Snijd je kool dan eerst in de lengterichting in vier stukken. Snijd de harde stukjes stronk die er nog aan zitten eraf. Snijd vervolgens elke kwart in dunne reepjes. 

Heb je liever wat bredere reepjes kool zoals voor het recept hieronder? Haal dan de bladeren een voor een los en snijd ze zoals je ze wilt hebben. Verwijder daarbij eventuele harde stukjes stronk. 

Wassen kun je het beste pas doen na het snijden van de kool.

Wat eet je bij je geroerbakte savooiekool met pancetta?

Stel: je gaat mijn savooiekoolrecept maken. Dan wil je er ook een lekker hoofdgerecht bij serveren! Maar wat?

Deze opmerkelijk pittige en frisse kool komt het best tot zijn recht met een vleesgerecht dat zelf ook behoorlijk wat smaak in huis heeft! 

Ik heb wel een aantal suggesties:

• gemarineerde en daarna in de oven geroosterde piepkuikens
• heerlijk malse gekonfijte kippenbouten met krokante velletjes
• makkelijk: een kant-en-klaar gegrild kippetje van de poelier
• snel: gebraden karbonaadjes of speklapjes
• gegrilde casselerrib-steaks
• een varkensrollade 
• een echt varkensbraadstuk (je vindt het recept onderaan mijn blog over een lekkere Italiaanse tomatensaus)
• een gebraden lamsbout
• kruidige braadworst

Daarbij eten wij het liefst aardappels, bijvoorbeeld krokant gebakken aardappeldobbelsteentjes, ovenaardappeltjes of  krieltjes uit de oven!

Ik wens je veel plezier met mijn recept voor lichtpikante geroerbakte savooiekool met pancetta!

Geroerbakte savooiekool met pancetta, een chilipepertje en frisse citroenrasp

Ingrediënten voor een bijgerecht voor 3 personen:

• 1 savooiekool van ±1 kg
• 1 ons pancetta in dunne plakjes gesneden
• 1 flinke ui
• 1 teentje knoflook
• 1 Spaanse peper
• 2 eetlepels olijfolie
• de rasp van 1 citroen
• zout en peper

Bereiding:

1. Snijd de pancetta in reepjes. Bak deze zachtjes krokant in een grote hapjespan met anti-aanbaklaag; het toevoegen van vetstoffen is niet nodig, want de pancetta bevat zelf al veel vet. Schep de pancetta uit de pan. Verwijder eventueel overtollig vet; laat ongeveer 1 eetlepel spekvet achter.
2. Snipper de ui. Fruit de uiensnippers in het spekvet gedurende 5 minuten op laag vuur totdat de uien lekker zacht en goudgeel zijn.
3. Snipper de knoflook fijn. Verwijder de zaadjes en de zaadlijsten uit de peper. Snipper het vruchtvlees fijn.
4. Voeg alle knoflooksnippers en het overgrote deel van de pepersnippers toe aan de uien - bewaar de rest voor de garnering van je gerecht - en bak ze een minuut mee.
5. Schep het uienmengsel uit de pan.
6. Verwijder ondertussen de buitenste, vaak beschadigde, bladeren van de savooiekool; die gebruik je niet. Haal de goede bladeren een voor een los, halveer ze en snijd ze vervolgens in repen van ±3 cm breed. Doe de koolreepjes in een vergiet en spoel ze schoon.
7. Verhit de olijfolie in de pan. Roerbak hierin de savooiekoolreepjes op hoge temperatuur. Bepaal zelf hoe gaar je je kool wilt roerbakken. Wij vinden zelf de kool het lekkerst als hij nog een bite heeft; langer dan een minuut of zes bakken wij onze kool niet. Je mag je kool best stevig aanbakken: de bruin gekaramelliseerde blaadjes zijn heerlijk! 
8. Voeg het uienmengsel toe aan de kool en warm het een halve minuut mee. Maak je roerbakgerecht op smaak met een klein beetje zout en wat versgemalen zwarte peper.
9. Meng het overgrote deel van de spekjes door de kool.
10. Doe de geroerbakte savooiekool over in een serveerschaal.
11. Garneer je gerecht met de achtergehouden pancetta en pepersnippers.
12. Rasp op het laatst de schil van 1 citroen - alleen het gele deel van de schil, niet het dieper gelegen wit - over je savooiekool. Serveer meteen.    

Tip:

Kook je net zo graag met kool als ik? Dan ben je vast wel geïnteresseerd in nog een paar andere recepten op mijn blog: bijvoorbeeld rode kool met port en goudrenetten, Hongaarse zuurkool met rode paprika en kummelzaadjes, culinaire rodekoolsalade met gebakken appeltjes en een portdressing of een salade die wij hier 'knijpkool' noemen, een wittekoolsalade met Griekse pepers en verse tuinkruiden! En natuurlijk in het recept dat ik nu al aankondig voor mijn volgende blog: dat voor een crunchy en tegelijkertijd romige coleslaw, op smaak gemaakt met een pittige chilipeper, een snufje Spaanse pimentón en grof gehakte rookamandelen!