Hebben jullie de stormen Corrie, Dudley, Eunice, Franklin en al hun naamloze winderige zusjes en broertjes daartussendoor schadevrij overleefd?

Wij helaas niet... Eunice was voor ons nét een maatje te groot. Laat in de middag van afgelopen vrijdag sloeg een groot vlijmscherp stuk zink van het dak van één van onze achterburen los, zeilde met een rotvaart vele tientallen meters door de lucht en maakte in zijn vlucht onze schutting een kopje kleiner. Gelukkig miste hij ons keukenraam vervolgens op een haar na. 

De schrik zat er daarna goed in. 

Hunkerend naar rustiger weer zette ik binnen, achter dat keukenraam, de zomer op het menu. 

Met een all-American coleslaw die niet zou misstaan bij een feestelijke BBQ: crunchy reepjes savooiekool samen met een julienne van worteltjes in een romige - maar tegelijkertijd ook heerlijk pittige! - dressing van onder andere mayonaise, verse tuinkruiden, grove mosterd, witte balsamicoazijn, chilipeper én pimentón. 

Ik maakte mijn coleslaw extra bijzonder door er een flinke hand gehakte rookamandelen overheen te strooien. 

Ik zou zeggen: ga meteen aan de slag met mijn recept en dan... dig in!  

Of... nee! Wacht nog even met koken! Want ik heb eerst nog een aantal tips en trivia voor je. Over coleslaw. Interessante feitjes, die je echt wilt weten! 

Wist je bijvoorbeeld dat de roots van coleslaw weleens helemaal niet in Amerika zouden kunnen liggen? Maar eerder in ons... Nee, ik verklap nog niets!

Wat is een coleslaw?

Misschien had je er vóór vandaag nog nooit van gehoord, van coleslaw. Dat kan. 

Dus voor jou (en wees gerust: vele anderen met jou): een coleslaw is een romige en frisse salade van - voornamelijk - reepjes rauwe kool. In Nederland is coleslaw nog een beetje in opkomst, maar met name in de VS is hij al heel lang giga populair.  

Welke kool gaat er in een coleslaw?

Bijna elke koolsoort is lekker in een coleslaw. Meestal wordt er savooiekool of witte kool gebruikt, maar rode kool, spitskool of Chinese kool zie ik ook regelmatig langskomen in recepten. Voor elk wat wils dus! 

Daarnaast is ook een mengsel van verschillende soorten kool tegelijkertijd heel gangbaar.   

Ik gebruik zelf het liefst savooiekool. Die is zowel lekker mals als crunchy! 

Wat gaat er nog meer in een coleslaw behalve kool?

Coleslaw hoort niet alleen fris en romig van smaak te zijn, maar ook lichtzoet. Om dat zoetje te versterken is het heerlijk om er geraspte of in julienne gesneden worteltjes aan toe te voegen. En dat doet dus ook vrijwel iedereen! 

Maar er zijn mensen die kiezen voor nóg meer zoet. In de vorm van een in reepjes gesneden appel, een handje rozijnen of wat gedroogde cranberry's bijvoorbeeld. 

Hou je meer van een kruidigere salade? Upgrade je coleslaw dan eens met flinterdun gesneden uienringen, crispy elleboogjes bleekselderij of in blokjes gesneden paprika. 

Welke dressing gebruik je voor een coleslaw?

Een klassieke coleslaw heeft een dressing die in de basis bestaat uit mayonaise.   

Denk je nou: hm, niet zo goed voor mijn lijn? Dan kun je de mayo vervangen door een light mayonaise of halvanaise. Voor liefhebbers is ook yogonaise een optie. 

En dan. Naast die mayo heb je iets nodig dat je dressing wat vloeibaarder - én nóg romiger - maakt. Een paar eetlepels volle melk, wat ongeklopte room, crème fraiche, zure room, yoghurt. They'll all do the trick! 

Je zou het misschien niet zelf bedenken, maar in de VS is ook karnemelk, buttermilk, heel geliefd in een coleslaw dressing. Zo hebben ze meteen een zuurtje. Want ook dat is onontbeerlijk voor een lekkere salade. Azijn en citroensap komen het vaakst voor in recepten. Je zult zien dat ik in mijn recept hieronder kies voor witte balsamicoazijn; die is zuur én zoet tegelijkertijd! 

Mosterd maakt je dressing friszuur en ook nog eens lekker pittig. Die gaat er bij mij dus ook altijd doorheen!

Niet alleen in de vulling van een coleslaw gaat een zoetje. Maar ook de dressing mag vrij zoet zijn. In mijn recept haal ik mijn zoetje gewoon uit poedersuiker. Maar wellicht werk je zelf liever met honing, allerlei soorten siroop, ketjap manis? Aan jou de keus! 

Al die ingrediënten roer je samen met wat zout en peper tot een sausje en klaar! 

Hoe maak je de dressing voor je coleslaw nóg meer op smaak?

Lekker, zo'n eenvoudige mayonaisedressing. Maar wil je je coleslaw echt uittillen boven de gemiddelde salade? Je dressing net dat beetje interessanter maken? Dan is the sky the limit!

Met de dressing voor je coleslaw kun je eindeloos variëren.

Voeg er bijvoorbeeld verse tuinkruiden aan toe: platte peterselie, bieslook, bosui, koriander, oregano, bladselderij, lavas. 

Gesnipperde knoflook en chilipeper kunnen je salade ook een enorme oppepper geven.

Of ga aan de slag met specerijen. Denk voor een heel speciaal effect aan Indiase specerijen. Of geef met komijn, chilipoeder, paprikapoeder, knoflook en koriander een Mexicaanse draai aan je coleslaw. 

Ook leuk: experimenteer eens met Japanse smaken als wasabi en sojasaus. 

Ik ga in mijn coleslawrecept voor een combi van platte peterselie, bieslook, verse Spaanse peper en pimentón - Spaans gerookt paprikapoeder. Lekker fris met veel pit en een fantastisch rokerig aroma! 

Waarmee garneer je je coleslaw?

Ik weet het: een coleslaw is al verschrikkelijk lekker zonder garnering!

En toch wil ik je graag overtuigen: sla die garnering nou niet over! Want de juiste garnering is niet alleen voor de show. Die voegt absoluut wat toe!

Aan de smaak van je coleslaw natuurlijk. Maar ook aan de structuur!

Waar ik dan aan denk? Met name aan allerlei crunchy garneringen. Uitgebakken bacon is een voorbeeld. En pecannoten; die zijn echt klassiek. Maar walnoten, geroosterde pijnboompitten, sesamzaadjes en amandelen zijn ook erg lekker in je salade.

In combinatie met de Spaanse peper en de pimentón kies ik in mijn recept voor rookamandelen. Die geven nóg meer diepgang aan het rookaroma van mijn coleslaw en zijn ook nog eens krokant. Gorgeous!

Coleslaw, dat klinkt als een van oorsprong Amerikaans gerecht! Maar is dat ook zo?

Dat zou je inderdaad denken! 

Feit is: coleslaw is onlosmakelijk verbonden met de Amerikaanse culinaire cultuur. En dat lijkt ook altijd zo te zijn geweest. Amerikanen serveren de salade al sinds jaar en dag bij hun BBQ's, op broodjes, op sandwiches, op hamburgers, in taco's, op hotdogs, etc. 

Maar... wist je dat de Amerikanen voor het einde van de zeventiende/het begin van achttiende eeuw nog nooit van coleslaw hadden gehoord? Sterker nog: het waren niet eens de Amerikanen die de coleslaw voor het eerst op hun menu zetten! 

Het fenomeen koolsalade, een koud gerecht van rauwe kool met een frisse dressing, komt van oorsprong uit Centraal-Europa!

Maar hoe kwam die koolsalade dan in Amerika terecht?

Dat hebben de Amerikanen te danken aan een ander volk. Want wie arriveerden er in die tijd in Amerika? 

Precies! De Nederlanders! Die stichten er Nieuw-Amsterdam. Je kent die plaats nu beter onder de naam New York. 

De Nederlanders introduceerden in de Nieuwe Wereld een gerecht dat in hun eigen land inmiddels ingeburgerd was. Ze noemden het 'koolsla'. 

Later verengelste het Nederlandse woord 'koolsla' naar 'coleslaw'. 

Was de coleslaw een origineel Amerikaans gerecht geweest, dan had de salade waarschijnlijk 'cabbage salad' of iets dergelijks geheten, want 'cabbage' is het Engelse woord voor 'kool'. 

Althans die theorie kwam ik tegen op Wikipedia. Ik wilde er graag het fijne van weten. Hoe geloofwaardig is het dat de Nederlanders die zich in Amerika settelden vóór hun vertrek al van koolsla hielden?

 

Zijn er inderdaad bewijzen dat de Nederlanders de Centraal-Europese koolsla in die tijd al kenden, klaarmaakten en aten?

Jazeker!

In de hierboven genoemde periode, in 1667 om precies te zijn, werd er in Nederland een kookboek uitgegeven onder de naam  De Verstandige Kock, oft Sorghvuldige Huyshoudster. 

Dat boek heb ik er eens op nageslagen. Heel makkelijk via mijn computer online op books.google.nl. 

En warempel! Daar stond het. Op pagina 5. Een recept voor een rauwe salade, die je van kool kon maken: van rauwe saladen te bereyden. 

Even een plaatje van het originele recept. Leuk toch?!

Maar je ziet ook: de tekst is vrij moeilijk te lezen. 

Gelukkig vond ik daar een oplossing voor. Op de website van de Koninklijke Bibliotheek kwam ik, puur toevallig, een transcriptie van het recept tegen. Met, tussen de haakjes, een uitleg van een groot aantal woorden. Ideaal!

Recept: van rauwe saladen te bereyden
Neemt kroppen latouwe [= kropsla], krul-salaet, vette of koorn-salaet, ook de uytspruytsels van de paerde-bloemen [= ook bekend als molsla], oft wilde cichoraye [=cichorei], oock uytspruytsels van cichoray-wortels, endivie, of roode en witte kool, of komkommers, 't geen men best heeft , ofte in de tijdt is, en een van alle wel schoon gemaeckt zijnde, wordt met goede olie van olijven, azijn en sout gegeten: over de sommige worden ghebruyckt toe-kruyden, yeder tot believen, doch de gemeene [= gewone, meest gebruikelijke] zijn kars [= (tuin)kers], nepte [= nepeta, kattenkruid], porseleyn [= postelein], pimpernel, raket [= raketsla, rucola], dragon, boteris [= ???]; oock doet men daer over de bloemen van buglos [= ossentong], bernagie [= borage of komkommerkruid], roosen en goudts-bloemen: men eet dese sala oock wel met gesmolten boter en azijn te samen gewelt, in plaets van olie en azijn, tot yeders believen.

De conclusie: in Nederland werden in de zeventiende eeuw inderdaad al rauwe salades gemaakt van rode of witte kool! 

De salades werden op smaak gemaakt met olijfolie, azijn en zout. Of, zoals je kunt lezen in de laatste zin, met gesmolten boter in plaats van de olie. Tot yeders believen! Naar smaak, zouden we nu zeggen! 

Interessant - uit het oogpunt van onze moderne kijk op koken - is het gebruik van de olijfolie. In de zeventiende eeuw was dat heel gewoon. En dat terwijl wij ons een paar decennia geleden nog heel hip voelden als we die mediterrane olie door onze gerechten gooiden!

Er is dus wel nog een verschil met de moderne coleslaw: de oudere versie van de coleslaw werd niet, zoals nu meestal, gemaakt met mayonaise. Die saus werd pas halverwege de 18e eeuw uitgevonden en nog veel later pas toegevoegd aan het recept voor coleslaw. Dát hebben de Amerikanen dus waarschijnlijk zelf bedacht!

Maar het gegeven dat die allereerste coleslaw, zij het in een iets ander jasje, door Nederlanders naar Amerika werd gebracht, dát klinkt meer dan plausibel. Zeker als je ook naar de naam van het gerecht kijkt!

Zij aten daar in eerste instantie naar alle waarschijnlijkheid gewoon het kostje dat ze in eigen land al gewend waren! Zo doen Nederlandse expats dat in onze tijd immers ook nog steeds. Als ex-expat kan ik daar over meepraten! 

Ben je, nu je weet dat de Amerikaanse coleslaw zulke duidelijke Nederlandse roots heeft, extra gemotiveerd om de salade wat vaker op tafel te zetten? 

Ik wel! En zeker deze versie met crunchy rookamandelen! 

Maar wacht nog even: wat eet je bíj je pittige coleslaw?

Natuurlijk serveer je je coleslaw bij de BBQ! Bij spareribs, bij hamburgers, een lekkere geroosterde kip, krokant gegrilde speklapjes, etc.

Maar ook nu, in deze tijd van het jaar, nu de BBQ nog niet aangaat, weerhoudt niets je ervan om een lekkere schaal met coleslaw op tafel te zetten. 

Wij aten er vorige week kipfiletreepjes bij die we eerst een paar uur marineerden in een mengsel van citroensap, olijfolie, zout en peper. Daarna gingen ze kort in een hete grillpan totdat ze gaar waren en mooie grillstrepen vertoonden. Divine!

Nog een tip: als ik tosti's maak, gaat daar ook altijd een beetje pimentón in net zoals in de coleslaw. Die gerechten smaken dus heerlijk samen!

Een feestetentje met coleslaw? Maak er een groot stuk varkensgebraad bij. Volg de link voor het recept en scrol helemaal door tot aan het einde. 

En nu niet langer gedraald! Veel plezier met het recept voor mijn pittige - inmiddels toch een tikkeltje minder Amerikaanse - coleslaw met crunchy rookamandelen! 

Alla vooruit: enjoy!

Pittige Amerikaanse coleslaw met crunchy rookamandelen

Ingrediënten voor een bijgerecht voor 4 personen:

• een halve kleine savooiekool, ontdaan van de slechte bladeren aan de buitenkant, in totaal 250 à 300 gram
• 75 gram julienne van worteltjes 
• 1 rode ui
• 1 Spaanse peper
• 20 gram platte peterselie
• 3 eetlepels in ringetjes geknipte bieslook
• 4 flinke eetlepels mayonaise of light mayonaise
• 1 eetlepel witte balsamicoazijn
• 6 theelepels poedersuiker
• 2 theelepels grove mosterd 
• 1/2 theelepel pimentón (Spaans gerookt paprikapoeder)
• zout en versgemalen zwarte peper naar smaak
• 5 eetlepels volle melk
• 75 gram rookamandelen

Bereiding:

1. Snijd de halve kool in twee kwarten. Verwijder de harde kernen. Snijd de kwarten elk in dunne reepjes.
2. Spoel de kool af in een vergiet. Laat de kool goed uitlekken voordat je hem overdoet in een schaal.
3. Snijd de ui eerst in de lengterichting in kwarten en snijd elke kwart vervolgens in flinterdunne reepjes.
4. Verwijder de zaadjes en de zaadlijsten uit de peper. Snipper het vruchtvlees fijn. 
5. Hak de peterselie grof.
6. Voeg alle groenten en kruiden toe aan de koolreepjes.
7. Roer een sausje van alle ingrediënten vanaf de mayonaise tot en met de zwarte peper. Gebruik niet te veel zout, want er zit al veel zout in de amandelen.
8. Roer de melk door je sausje zodat er een romige dressing ontstaat.
9. Hak de amandelen grof.
10. Schep de dressing door je salade.
11. Garneer het geheel met de gehakte rookamandelen.
12. Serveer meteen.

Tip:

Ben je niet echt bekend met de savooiekool die ik voor mijn coleslaw gebruik? Afgelopen zondag publiceerde ik een post met heel veel wetenswaardigheidjes over deze prachtige groente. Mét een heerlijk roerbakrecept erbij! Volg het rode linkje!