Ik kan maar niet genoeg krijgen van koken en bakken met kersen. De vraag is zelfs of ik mijn kersen-to-do-lijstje dit jaar nog afkrijg voordat het seizoen weer voorbij is.

Hoe dan ook, dit recept voor mijn echt verrukkelijke croissantpudding met hedelfingers heb je vast in the pocket!

Snel maken! Anders moeten je wachten tot volgend jaar. En dat zou zonde zijn...

Kersen-to-do-lijst: croissantpudding met hedelfingers bakken!

De kersen-croissantpudding stond al sinds half juni hoog op mijn to-do-lijst. 

Omdat ik er nog geen foto's van had. Eerlijk gezegd was hij altijd al op voordat ik ook maar aan fotograferen had gedacht...

Het recept staat al jaren ongewijzigd op mijn computer. En het wordt vaak van stal gehaald!

Argentijnse budín de pan

De eerste pudding ontstond in mijn Argentijnse keuken. 

Heb ik je daar al eens een foto van laten zien? Dit is echt al een oudje van voor het digitale tijdperk. We stuurden dit soort foto's vaak mee met (fysieke!) brieven naar het thuisfront in Nederland.

OK, toen ik daar dus woonde, zette een vriendin me op het spoor van de in Argentinië razend populaire budín de pan, een broodpudding.

Een klassieke Argentijnse budin de pan wordt gemaakt door eerst een laagje karamel in een bakblik te gieten en de vorm vervolgens verder te vullen met een (min of meer homogeen) mengsel van in melk geweekt en fijngemaakt oud brood, suiker en eieren. De pudding wordt au bain-marie gebakken, gestort en geserveerd met dulce de leche, een soort karamel van gecondenseerde melk.

Misschien moet ik binnenkort maar eens het complete recept op dit blog zetten. Voor nu: google eens op 'budin de pan Argentino'. Al moet je dan wel Spaans kunnen lezen...

Oudbakken brood

Een budin de pan is dé ideale manier om oud brood een tweede leven te geven. 

Veel soorten (oud) brood zijn geschikt om er een broodpudding van te bakken. Ook ander brood dan het standaard wittebrood kan een prima resultaat opleveren.

Argentijnse facturas

Van een van de populairste desserts van Argentinië wil ik nu even een zijsprongetje maken naar de misschien wel populairste ontbijtbroodjes van de Argentijnen: de facturas.

In de vroege ochtenduren zitten de cafés in Buenos Aires altijd afgeladen vol. Porteños - zo worden de inwoners van Buenos Aires genoemd - maken er graag een tussenstop onderweg naar hun werk. 

Zij bestellen er een mate, een lokale thee, of een kop koffie. En een paar van die facturas, meestal medialunas. 

Mijn man en zijn collega's deden dat - als goede porteños - vrijwel elke werkdag!

Wat zijn facturas?

Argentijnse facturas lijken erg veel op de broodjes die wij hier viennoiserie of Danish pastry noemen: kleine koffiebroodjes, vaak van een soort croissantdeeg. 

Argentijnse bakkers verkopen ze in allerlei vormen en met veel verschillende vullingen, van (weer die) dulce de leche tot jam en banketbakkersroom.

De populairste facturas hebben dezelfde vorm als onze croissants. 

In Argentinië worden die net zoals in Frankrijk halvemaantjes genoemd - croissant betekent letterlijk: wassende maan - maar dan in het Spaans natuurlijk: medialunas. 

Medialunas de manteca y de grasa

Bestel je in Buenos Aires medialunas, dan zal de ober je altijd een wedervraag stellen: '¿De manteca o de grasa?' Hetgeen wil zeggen: 'van roomboter of van (plantaardig) vet?'

Alleen een kenner van de Argentijnse keuken weet het verschil. 

De vraag van de ober gaat niet alleen over dat ene ingrediënt: welke vetstof je prefereert in je medialuna. Nee, medialunas de manteca en medialunas de grasa zijn compleet verschillende broodjes! 

De medialuna de manteca is zoet en zacht, een beetje brioche-achtig. 

De medialuna de grasa is hartig en droger; hij lijkt qua deegstructuur het meest op onze croissant. Wat beide broodjes gemeen hebben, is dat ze veel kleiner zijn dan onze croissant. Ongeveer half zo groot. 

Weekendbroodjes

Ik moet opbiechten: niet alleen mijn man snoepte elke ochtend van zijn facturas. Ik was er ook dol op. 

Op zaterdag gingen we altijd uitgebreid inkopen doen voor het weekend. Onze favoriete bakker zat in Martínez, een buitenwijk van Buenos Aires een paar kilometer van ons huis. 

Behalve heerlijk zacht wittebrood met een krokante korst en pan de miga - voor de tosti's en de sandwiches; zie mijn eerdere blogs - kochten we er ook altijd een zakje facturas. Niet alleen medialunas, maar ook de andere, nog luxere, gevulde soorten. Voor zondagochtend. Of voor bij de zaterdagmiddagthee...

Budín de medialunas

Nu weer terug naar de budín de pan. Je voelt hem misschien al aankomen: ik veranderde die in een budín de medialunas!

Daarvoor lieten we onze medialunas - met opzet; moeilijk, dat begrijp je - oudbakken worden. Voor een croissantpudding heb je nou eenmaal oudbakken brood nodig; dat is lekkerder dan vers.

Mijn budín verschilde ook nog in een ander opzicht van het oorspronkelijke recept.

Ik loste mijn medialunas niet helemaal op in het mengsel van melk, eieren en suiker. Ik sneed mijn medialunas grof in stukken, goot er een vanillecustard overheen en bakte daar, zonder het brood fijn te maken en op te lossen in de vloeistof, een dessert van. 

Soms gingen er nog appels en rozijnen door de broodpudding. Een beetje zoals ik dat ook doe met mijn briochepudding (zie mijn eerdere blog).

Andere keren bakte ik hem met alleen maar vanille en geraspte citroenschil. Wacht, daar kwam ik laatst ook nog een oude foto van tegen. Gelukkig niet pre-digitaal...

Maar het lekkerst bleek de toevoeging van verse kersen. Vaak konden we ze niet krijgen in Buenos Aires. Maar als ze er waren, sloegen we steevast flink in!

Het zou me niet verbazen dat we ooit in de hierboven reeds vermelde brieven naar huis schreven over ons kersendessert, zo lekker was het!

Een deel van die brieven heb ik na mijn buitenlandtijd teruggekregen van mijn moeder (we hadden toen nog geen pc waar ze in opgeslagen stonden). Helaas heb ik er geen concrete verwijzing naar de croissantpudding in kunnen vinden. Jammer! Het zou interessant zijn geweest mijn ervaringen van toen nog eens terug te lezen.

Hedelfinger: de kers in de pudding!

Inmiddels wonen we alweer een hele tijd in Nederland. En het thuisfront heeft al menigmaal in levende lijve kunnen genieten van onze croissantpudding. We maken hem nog regelmatig! Ook met kersen!

De allerlekkerste kersen voor de pudding zijn dikke, sappige, zoete hedelfingers. Maar met andere zoete kersen is het ook smullen!

Franse croissants in plaats van medialunas de grasa

De Argentijnse medialunas vervangen we hier natuurlijk door Franse croissants.

Het bijzondere van het gebruik van croissants in een broodpudding is de structuur: die is deels zacht en romig (de onderkant) en deels krokant (de bovenkant, dus). Verrukkelijk!

Om de pudding helemaal áf te maken, bestrooi ik hem altijd met een lekker laagje poedersuiker. En als ik nog wat verse kersen over heb, mogen die er ook overheen!

Wanneer ga jij hem maken, deze croissantpudding met hedelfingers?

En schrijf je er dan ook over naar huis?

Nee, natuurlijk niet in een brief... Maar via sociale media! Ik ben benieuwd of ik daar een keer jouw foto ervan tegenkom! Misschien stuur je mij wel een berichtje? 😉

Croissantpudding met hedelfingers: een kersendessert om over naar huis te schrijven!

Ingrediënten voor een dessert voor 6 personen:

• 4 grote croissants, 1 à 2 dagen oud
• 500 gram hedelfingers of andere zoete kersen
• 275 ml volle melk
• 175 ml slagroom
• 1 vanillestokje, doorgesneden en uitgeschraapt
• 6 eierdooiers (van L-eieren)
• 125 gram witte basterdsuiker
• een beetje roomboter voor het invetten van de ovenschaal
• enkele eetlepels poedersuiker

Bereiding:

1. Snijd de croissants diagonaal in dikke plakken.
2. Halveer en ontpit 400 gram van de kersen. 
3. Breng voor de custard de melk aan de kook samen met de slagroom, het merg van het vanillestokje en de resterende peul van het vanillestokje.
4. Klop ondertussen de eierdooiers schuimig met de basterdsuiker. 
5. Schenk de warme melk beetje bij beetje bij het eiermengsel en blijf kloppen. Uiteindelijk ontstaat er een homogeen custardmengsel, dat echter nog niet gebonden is. 
6. Vet een lasagneschaal of ovenschaal (die van mij is ±24x24 cm) in met roomboter.
7. Leg de plakjes croissant en de kersen in de ovenschaal.
8. Schenk de custard over de croissants. Laat de schaal zo een kwartier staan. Het brood kan zich dan volzuigen met het vocht.
9. Verwarm ondertussen de oven voor tot 180°C (conventionele oven).
10. Druk de croissants met de vlakke hand goed naar beneden in het vocht. Plaats de schaal 35 à 40 minuten in de oven, totdat de custard ook in het midden gebonden is. De croissants rijzen deels boven de custard uit, waardoor ze aan de bovenkant heerlijk krokant worden.
11. Doe wat poedersuiker in een zeefje en bestuif het gerecht met de suiker. Verdeel de resterende kersen over het dessert.
12. Serveer je croissantpudding warm of lauwwarm. 

Tip:

Profiteer van het kersenseizoen zolang het nog kan! Volg de link 'kersen' voor nog meer kersenrecepten. Hieronder een compilatiefoto om je even helemaal lekker te maken! 

9x zomerse verwenbroodjes: makkelijk en ook een beetje luxe!

Wat is er gezelliger dan op een mooie zomerdag neer te strijken op een zonnig terras?! Zeker rond lunchtijd zijn wij daar wel voor te porren. Dan bestellen we een verkoelend drankje én natuurlijk een heerlijk zomergerecht!

Na bestudering van de menukaart valt onze keuze niet zelden op een speciaal broodje of een luxe sandwich. Pure verwennerij! Vandaar dat wij dit soort broodjes 'verwenbroodjes' noemen!

Jullie kennen ze vast: de rijk belegde bagels of ciabatta's, de clubsandwiches, de quesadillas...

Ook thuis trakteren we onszelf regelmatig op zo'n restaurant-verwenbroodje. Aan lekkere recepten geen gebrek! Ben je nieuwsgierig naar onze toprecepten? Bekijk ze hieronder allemaal!

Tip: de meeste recepten zijn ook geschikt voor een lichte avondmaaltijd. Waar je natuurlijk weer buiten van geniet! 😉😋

1. Laat ik met onze favoriete bagel beginnen: die beleggen we met gerookte kip, bacon, rookamandelen en honing-mosterdsaus!

Deze verrukkelijke bagel staat binnen een kwartier op tafel. Je tuintafel natuurlijk!

Maar psst! Als ik heel eerlijk ben: in de winter snoepen we hier ook af en toe van...

2. Nog een keer kip, maar dan heel anders: krokant gegrild! Deze clubsandwich met kip, bacon, tomaat en twee snelle sausjes is echt fantastisch!

Als je bbq gereed staat, zou je de kip en de bacon ook kunnen barbecueën. En anders gaan ze gewoon in de grillpan. Zomers genieten!

3. Geen gewone tosti's, maar flinterdunne Argentijnse tosti's! Mét een spicy en smoky barbecuesaus, die je zelf maakt!

Hoe vaak bestel jij een tosti op een terras? Wij eigenlijk best vaak! 

Meestal krijgen we dan een 'gewone' Hollandse tosti met daarnaast een schaaltje met ketchup. 

Ik wil niet onbescheiden zijn, maar dat kunnen we zelf beter! Deze Argentijnse tosti's zijn flinterdun, ze hebben geen korstjes en ze zijn lichtpikant door de pimentón, gerookt Spaans paprikapoeder. 

We dippen onze tostados de jamón y queso, zoals ze officieel heten, het liefst in een pikante zelfgemaakte bbq-saus. Bonus: deze saus maak je binnen 3 minuten!

4. Quesadillas, dat zijn ook tosti's! Maar dan gemaakt van tortillas. 

In deze geweldige quesadillas gaat niet alleen kaas, maar ook kruidig Mexicaans gehakt. Daarbij hoort natuurlijk een schaaltje versgemaakte salsa! Binnen een halfuur tover je de Mexicaanse zon tevoorschijn op je eigen terras!

5. Dol op een broodje hamburger? Probeer dan eens deze tartaarburgers met avocadosalsa!

Een mals - en mager - tartaartje, medium of medium-rare gebakken; een krokant geroosterd broodje; versgemaakte salsa met tomaat, chilipeper en heel veel zachte avocadoblokjes... Een match made in heaven! En heerlijk zomers!

6. Om het af te leren: nog een broodje hamburger. Alhoewel, een broodje? Meer een hamburgersandwich!

Geen hamburger op een broodje dus, maar tussen twee sneetjes lichtgeroosterd (spelt)brood.

Het garnituur? Gesmolten rucolakaas (je kunt ook een andere niet te oude kaas nemen), krokant uitgebakken ontbijtspek, een paar knapperige blaadjes little gem en een lichtpikante hamburgersaus met sweet-bitesnippers!

7. Hou je ervan om zelf verwenbrood te bakken? Bak dan eens een Italiaanse focaccia en beleg deze met gerookte zalm, olijven, rucola en citroenmayonaise! 

Dit is echt een traktatie. Een feestelijkere buitenlunch kun je je bijna niet voorstellen!

8. Heerlijk: saucijzenbroodjes! Maar bak je ze weleens zelf? Het recept voor deze kalfssaucijzenbroodjes met pistachenootjes is supermakkelijk!

Je kunt deze broodjes warm of koud eten; ze zijn altijd lekker! Ik bak ze vaak een dag voordat ik op stap ga en neem ze mee in mijn picknickmand!

Eet je ze liever bij de warme maaltijd? Dat kan ook! Geef er dan een krokante blokjessalade of een zomerse kruidensla bij!

9. De uitsmijter van vandaag? Dat is geen uitsmijter dus. Maar een broodje omelet! Dinerbroodjes met kruidenomelet en Zeeuws spek om precies te zijn.

Deze broodjes zijn niet alleen superlekker. Ze zijn ook nog eens snel en makkelijk te maken! Ook deze gaan regelmatig mee als we gaan picknicken!

Toegift:

Misschien kun je nog meer snelle en makkelijke recepten voor de zomer gebruiken. Bekijk dan ook eens de volgende lijstjes die ik opstelde:

• 10 snelle gerechten voor warme dagen: sta niet te lang in die hete keuken!
• 6 koele gerechten voor warme dagen: zonder hete pannen!
• nog 6 koele gerechten voor warme dagen: zonder hete pannen!

Nieuw: er is een BBQ-saus die niet alleen verrukkelijk is - spicy en smoky - maar ook nog eens snel klaar! Ik overdrijf niet: mijn barbecuesaus maak je in slechts 3 minuten!

Zo hou je extra veel tijd over om ervan te genieten!

Niet overtuigd? Dan daag ik je uit: neem meteen de proef op de som!

Staan alle benodigdheden klaar? Dan ga ik nu aftellen: 3... 2... 1... go!

Is het je gelukt binnen 3 minuten? Ik weet het zeker!

En hoe smaakt je saus? Fit for a BBQ King, toch?

3 minute BBQ sauce: spicy and smoky

Ingrediënten:

• 400 ml ketchup
• 1 teentje knoflook uit de pers
• 2 theelepels grove mosterd (ik gebruikte Limburgse mosterd) 
• 2 theelepels mierikswortel
• 2 eetlepels ketjap manis
• 3 theelepels poedersuiker
• 1 theelepel pimentón (Spaans gerookt paprikapoeder)
• versgemalen zwarte peper

Bereiding:

1. Vermeng alle ingrediënten en... klaar!

Tips:

1. Natuurlijk serveer je deze barbecuesaus bij de BBQ. Maar ook bij andere maaltijden is hij een aanrader. Ik serveer hem vaak bij mijn Argentijnse tosti's, bij frietjes - uit de frituurpan of uit de oven - of als dipsaus bij grote garnalen! 
2. Ga je vleesfonduen, steengrillen of gourmetten? Ook dan mag er een schaaltje spicy and smoky barbecuesaus op tafel!

10 snelle gerechten voor de zomer: sta niet te lang in die hete keuken!

Mooi weer? Dan wil je naar buiten. En niet te lang in die hete keuken staan, toch?!

Maar je wilt wel een maaltijd op tafel zetten die gezond is. En heel erg lekker natuurlijk!

Hier denken we daar precies hetzelfde over. Daarom houd ik een lijstje bij met zomerse gerechten, die snel klaar zijn.

Nieuwsgierig naar de toppers van mijn zomergerechtenlijstje? Hier komen ze!

Tip: ik postte als eens eerder een lijst met 12 recepten voor koude zomergerechten. Daar heb je helemaal geen hete pannen voor nodig! Volg het rode linkje!

1. Misschien ken je hem al, mijn verkoelende salade met tonijn en heel veel verse groenten. Want het recept is razend populair. 

Het is een koud gerecht, al moet je er wel nog even wat boontjes - malse haricots verts - voor koken. Die spoel je als ze gaar zijn meteen af met koud water. Zo worden ze heerlijk fris én behouden ze hun prachtige groene kleur.

Bij de salade kun je lekker boerenbrood eten met een likje - lichtgezouten - roomboter. Maar eigenlijk vinden wij gegrild knoflookbrood er veel lekkerder bij. Kies zelf maar!

2. Heerlijk mediterraan: een Griekse boerensalade met goddelijke gemarineerde feta! 

Deze salade is zo lekker dat het zonde is om hem alleen als voor- of bijgerecht te serveren. In de zomer eten wij hem dan ook vaak als hoofdgerecht. Erbij eten we dan weer het gegrilde knoflookbrood van hierboven!

3. Ze staan binnen een kwartier op tafel, deze wraps met merguezworstjes, aïoli en zomerse kruidensla!

En lekker dat ze zijn! Ik koop mijn lamsmerguez altijd bij een slager wat verder bij mij uit de buurt. Ik sla dan meteen minstens anderhalve kilo in. Die gaat in porties de vriezer in. Handig!

4. In de zomer zijn de krieltjes op hun lekkerst! Zeker in een salade, zoals deze maaltijdsalade met warmgerookte zalm, dille en waterkers! 

Deze - niet helemaal koude - salade is een echte traktatie. Serveer hem ook eens als tapa of als lunchgerecht. Gezellig samen genieten op je terras of balkon!

5. Verse pasta met o.a. gegrilde kip, semi-gedroogde tomaatjes, olijven en geroosterde pijnboompitjes: de Italiaanse zon op je bord!

De kipfilet voor deze pasta marineer je eerst in olijfolie met citroensap. Daar wordt hij heerlijk fris van én supermals. Daarna mag hij op de bbq of - misschien wat minder tijdrovend - in de grillpan. Je snijdt de kip in blokjes, kookt je pasta en vermengt al je ingrediënten: klaar! Buon appetito!

6. Nog een keer pasta, maar dan als salade met tonijn. En heel veel knapperig verse groenten! 

Deze salade wil je in de zomer wel elke dag eten. Dus probeer het recept snel uit!

7. Geen tortillawraps, maar slawraps! Gevuld met mediterraan gekruide varkenshaasreepjes. 

Slawraps smaken veel frisser en krokanter dan tortillawraps. Daarom zijn ze ideaal voor de zomer.

Wij eten deze het liefst in combinatie met Griekse tomatenrijst. Vind je dat te veel werk? Het gegrilde knoflookbrood van hierboven smaakt er ook perfect bij!

8. Soep in de zomer? Jazeker! Zomerser dan deze Thaise currysoep met kip, noedels en groenten kun je het misschien wel niet krijgen!

In warme oosterse landen wordt heel veel soep gegeten. Proef deze noedelsoep en je begrijpt waarom!

9. Snel, zomers, vegetarisch: een verrukkelijke Italiaanse linzenschotel met tomaat, paprika en venkelzaad!

Deze linzenschotel is licht en fruitig. Precies waar je op een warme dag behoefte aan hebt. Meteen maken dus!

10. Heb je al eens een salade gemaakt van couscous? Als je deze maaltijdsalade van couscous en gemarineerde kip één keer hebt geproefd, ga je hem vast vaker serveren!

Het handige van deze couscoussalade is dat je hem makkelijk uren voor het eten al kunt maken. Zelfs een dag van tevoren is mogelijk.

En natuurlijk is hij verschrikkelijk lekker; heerlijk kruidig! Serveer hem ook eens als share-gerecht - bijvoorbeeld als tapa - of neem hem mee als je gaat picknicken!

Supersappige lavazout-burgers met pikante kruidenboter

Hoe maak je de sappigste én tegelijkertijd smaakvolste hamburgers?

Voor jou een vraag, voor mij een weet!

Alhoewel, voor jou ook een weet als je doorleest onder de foto. Daar verklap ik je mijn - tot vandaag zorgvuldig geheim gehouden - recept! 😉

Ik wil vast één tipje van de sluier oplichten. In mijn supersappige-hamburger-recept is een cruciale rol weggelegd voor een onorthodox kruidenbotertje: roomboter op smaak gemaakt met zwart lavazout uit IJsland. 

Dat is dus waarom ik mijn sappige burger een 'lavazout-burger' noem! 

Wat is IJslands zwart lavazout?

Dat wil je misschien eerst weten voordat ik verder mijn recept voor je ontrafel. Laat ik beginnen met een foto.

En meer ingezoomd.

Zoals je kunt zien, gaat het werkelijk om zwart zout. Nou ja, heel donkergrijs zout.

Krijgt IJslands lavazout zijn zwarte kleur echt van lava?

Wil je de ongezouten waarheid horen?

Nee, er zit geen lava in lavazout...

Ik realiseer me: die bewering roept meer vragen op dan dat hij antwoorden geeft. Dus ontkom ik niet aan een kort technisch verhaal. 

Hoe wordt IJslands zout gewonnen?

In Nederland komt een groot deel van het 'gewone' (keuken)zout uit Twente. Het wordt gewonnen uit zoutlagen die zich bevinden diep onder de grond. 

Vroeger, miljoenen jaren geleden, was er op die plek geen land, maar zee. Het zoute zeewater van toen liet een flinke zoutvoorraad achter voor de mensen van nu. 

Wij lossen dat zout op in in de grond gespoten water, pompen de pekel op en drogen het zout daarna voor consumptie. 

Al het zout op aarde komt oorspronkelijk uit de zee. Ook het IJslandse zout. Alleen, dat komt niet uit oude zeezoutlagen. Het wordt vers gewonnen uit puur, helder, onvervuild zeewater uit fjorden in het noordwesten van IJsland, de Westfjords. 

Hoe halen de IJslanders het zout uit de zee?

In de achttiende eeuw werd er in IJsland al zeezout gewonnen. Maar daar kwam na een tijd de klad in. Pas zeer recent blies een jonge ondernemer de zeezoutwinning weer nieuw leven in. Hij bouwde een modern bedrijf op dat (h)eerlijk zout produceert.

Heel speciaal: hij gebruikt als basis voor zijn productie geen hippe geavanceerde snufjes, maar de overgeleverde - duurzame - technieken van de oude IJslanders. Technieken, die op een slimme manier de welbekende heetwaterbronnen, de geisers, van het vulkanische eiland benutten!

Saltverk - zo heet het bedrijf - pompt water uit de zee en vangt het op in grote bakken. Niet zomaar zeewater, maar water van vlak bij de zeebodem. Dat diepe water bevat de hoogste concentratie zout; hoe zouter het water namelijk, hoe zwaarder het is.

Al bevat dat water veel zout, winbaar is dat zout nog niet meteen. Het water moet eerst verder indampen. In warme landen, waar ook zeezout gewonnen wordt, gebeurt dat indampen in zogenaamde zoutpannen - kunstmatige, ondiepe bekkens in de openlucht - met behulp van de warmte van de zon. Maar zon, juist daaraan ontbreekt het de IJslanders vaak aan. Tijdens de wintermaanden komt de zon er zelfs nauwelijks op.

Toch is er ruim voldoende warmte in IJsland: niet in de buitenlucht, maar wel in de vulkanische bodem!

De - indoor - zoutwaterbakken van Saltverk worden verwarmd met 100% gloeiend heet, net niet kokend, water uit warmwaterbronnen.

Door de warmte verdampt het water. Maar niet het zout. De zoutconcentratie wordt tijdens het proces dus hoger en hoger. Op een gegeven moment - bij een concentratie van hoger dan 28% - gaan er zich boven op het water zoutkristallen vormen. Door hun gewicht zakken die naar de bodem: klaar om opgeschept en nog verder gedroogd te worden!

Hoe ziet het IJslandse zout er direct na de winning uit?

Versgewonnen zeezout ziet er niet uit zoals het keukenzout uit de supermarkt. Het bestaat uit krokante dunne vlokjes en piepkleine piramidevormige brokjes. En dat is zo lekker!

Maar, dit zout is nog geen lavazout: het gewonnen zeezout is namelijk... maagdelijk wit!

Hoe wordt lavazout zwart gemaakt?

Lavazout wordt gekleurd! Dat dat gebeurt, kun je lezen in de productinformatie van de fabrikant. Maar je kunt het ook eigenhandig aantonen. 

Doe maar eens het volgende proefje. 

Leg wat lavazout in de palm van je hand. Maak een vinger van je andere hand een beetje nat en wrijf ermee over het zout. Langzaam maar zeker wordt het zout wit en je vinger... zwart! De kleurstof gaat gewoon weer uit het zout!

Welke kleurstof zit er in lavazout?

Door de benaming zou je verwachten dat de kleurstof in lavazout fijngemalen lava is. Lava, waarvan er zo veel voorradig is op IJsland. Zout met lava: dat klinkt ook lekker aards en mysterieus.

Desalniettemin luidt mijn advies: neem die naam 'lavazout' maar met een korreltje zout. Want er komt geen greintje lava aan te pas!

Niet dat dat een probleem is; het zout wordt zwart door iets heel anders. Het wordt gekleurd met actieve kool!

Wat is actieve kool?

Actieve kool kan op verschillende manieren en uit diverse plantaardige materialen gemaakt worden, maar de bottom line is dat het zeer fijn gemalen houtskool is. Je kent het wellicht beter onder de naam 'norit', een zwart poedertje of pilletje verkrijgbaar bij de drogist.

Niet schrikken: actieve kool is niet schadelijk. Sterker nog: het wordt vaak als geneesmiddel gebruikt en velen verbinden er allerlei gezondheidsvoordelen aan.

Voeg je de gitzwarte houtskool toe aan zout, dan zorgt dat voor een prachtige, attractieve kleur, die het geweldig doet in trendy gerechten! Maar de kwaliteiten van lavazout gaan veel verder dan alleen het decoratieve aspect!

De kool zorgt ook voor extra smaak. Een heel aantrekkelijke smaak!

Wat is er speciaal aan de smaak van IJslands zwart lavazout?

Wat bij het proeven van IJslandse lavazout het allereerst opvalt is de kristalstructuur. 

De krokante, dunne laagjes; de brokkelige stukjes. Ze hebben een verrukkelijke crunch! Maar die structuur alleen vind je ook in ongekleurd IJslands zout of ander zeezout als het Franse fleur de sel of de Britse Maldon zoutvlokken.

De actieve kool voegt nog een extra level toe aan de beleving van lavazout: het zout smaakt verrassend rokerig! 

En dat is verrukkelijk bij allerlei gerechten die een BBQ-achtig tintje kunnen gebruiken. 

Wij strooien vaak wat lavazout over onze ribeye, onze kip, vis of gegrilde groente (wat dacht je van gegrilde groene asperges met lavazout en een gepocheerd eitje?).

Gegrilde kreeft met gesmolten roomboter en lavazout!

De eerste keer dat wij lavazout aten, was in een kreeftrestaurant in Gent, Maison Elza. We bestelden er halve kreeft van de grill. 

Die werd opgediend met een garnituur van alleen maar gesmolten roomboter en een - los ernaast geserveerd - bergje lavazout. Heel puur. Maar zo ontzettend lekker! Elk hapje kreeft dipten we in het zwarte zout en... mmmmm! Wat dát deed met de grillsmaak!!

Hamburgers met roomboter en lavazout!

Puur toevallig reisden mijn man en dochter een paar maanden na dat etentje naar IJsland. En wow! Daar kwamen ze dat lavazout uit het kreeftrestaurant weer tegen! 

Je begrijpt: daarvan verdween meteen een potje in hun culinaire bagage. Wat was ik in mijn nopjes toen ze hun koffer uitpakten!

Kreeft stond er niet op het menu op de dag van hun thuiskomst. 😉

Wel een 'gewone' hamburger.

Maar het potje lavazout bracht me, juist door onze kreeftervaring, op een - zo bleek even later - lumineus idee: wat als ik onze hamburgers eens combineerde met roomboter en lavazout?!

Crunchy lavazout

Ik zei het al eerder: lavazout moet het hebben van zijn crunch. Daarom besloot ik het gehakt voor mijn hamburgers niet aan te maken met het zout. Dan zou het zout oplossen in de vleessappen. Weg crunch…

Lavazout gebruik je altijd pas na de bereiding van je vlees, vis of groente. Het gaat er als finishing touch overheen. Nazouten wordt dat genoemd.

Bovendien zou de houtskool dan het vlees grauw en grijs gaan kleuren. Ook geen succes.

Maar mijn burger moest wel zout smaken. Niet alleen vanbuiten, maar ook vanbinnen. Daar zocht ik nog een oplossing voor.

Roomboter met lavazout

En die vond ik in de component roomboter. Daar zou ik geen botersaus van maken, maar een soort crunchy, zoute kruidenboter. Een kruidenboter die ik niet alleen op het vlees, dus aan de buitenkant, zou serveren. Maar ik zou er ook de binnenkant mee van smaak voorzien!

Ben ik weer te cryptisch?

OK. Tijd voor het recept. Stap voor stap. De onthulling van mijn geheim komt er nu echt aan!

• Men neme luchtig geklopte roomboter. En lavazout. En voor de pit nog wat versgemalen zwarte peper en een lepeltje chilivlokken. 
• Die vermeng je tot een romige kruidenboter. 
• Daar vorm je met behulp van huishoudfolie een rolletje van. 
• Je draait het rolletje dicht zodat je een soort kruidenbotertoffee krijgt. Kijk maar naar de foto's.

• Je legt je toffee in de koelkast totdat de boter goed opgestijfd is.
• Dan kun je er plakjes van snijden: 2 plakjes per hamburger.
• Kies voor rundergehakt van een goede kwaliteit. Ik ga altijd voor Black Angusvlees. Je hebt minimaal 150 gram per persoon nodig. 
• Je maakt het gehakt niet aan en je kneedt het ook zo weinig mogelijk.
• Maar je maakt wel een kuiltje in elke portie.

• In dat kuiltje gaat één plakje lavazout-boter. Tadam!!

• Daarna vouw je je hamburger dicht.
• En je braadt hem.
• Aan tafel mag er nog een plakje lavazout-boter op. En een garnering van wat extra lavazout en chilivlokken.
• De verrassing komt pas echt als je je hamburger opensnijdt...
  
  

Dan loopt de gesmolten lavazout-boter - die tijdens het braden ook je vlees een bom aan smaak en sappigheid meegaf!!! - over je bord... Oeh!

En hoe is die smaak? 

Rokerig, pikant, met de volle vleessmaak van het Black Angusvlees. 

En dan is daar natuurlijk nog de crunch van de zoutvlokken...

Meer hoef ik niet te zeggen om je te verleiden dit supersappige-lavazout-hamburger-recept eens te proberen, toch?! 

Belangrijk: de lavazout-burger is een burger die je niet op een broodje eet! 

Je eet hem puur!

Wat er wel bij mag? Een portie verse friet. Uit de frituurpan of uit de oven, aan jou de keus! En misschien een portie - extra bruin gebakken - uienringen. En een salade.

Hieronder vind je het uitgebreide recept met alle details. Ga er meteen mee aan de slag!

Supersappige lavazout-burgers met pikante lavazout-boter

Ingrediënten voor een hoofdgerecht voor 4 personen:

Voor de hamburgers:

• minimaal 600 gram rundergehakt (ik gebruikte Black Angus-gehakt)
• olijfolie
• roomboter

Voor de pikante lavazout-boter:

• ±100 gram heel zachte ongezouten roomboter (ik maak vaak wat extra voor op het brood een dag later...)
• lavazout naar smaak (ik gebruikte lavazout van het IJslandse merk Saltverk)
• chilivlokken naar smaak 
• versgemalen zwarte peper naar smaak

Voor de garnering:

• lavazout naar smaak
• chilivlokken naar smaak
• versgemalen zwarte peper naar smaak

Bereiding:

1. Begin minimaal 1,5 uur voor je gaat eten met het maken van de kruidenboter. Klop hiervoor de boter heerlijk luchtig. Dat gaat het makkelijkste met een elektrische mixer.
2. Roer er beetje bij beetje wat lavazout, chilivlokken en zwarte peper door. Proef af en toe en pas de hoeveelheden aan aan je eigen smaak. Wees niet té zuinig met het lavazout, want dat gaat straks van binnenuit je hamburger zouten.
3. Leg een stuk huishoudfolie op het werkvlak en leg hier de kruidenboter op, een beetje in een langwerpig rolletje. Vouw de folie dicht om de boter en rol de rest van de folie eromheen. Draai de uiteinden aan de zijkanten op als van een toffeepapiertje. Rol je toffee nog even over je werkvlak, zodat het rolletje mooi egaal is (bekijk de foto's hierboven in het blog). Leg je kruidenbotertoffee in de koelkast om op te stijven.
4. Verwijder de folie als de kruidenboter hard is. Snijd het rolletje in 8 plakjes. Leg 4 plakjes nog even op een bord in de koelkast.
5. Verdeel het gehakt in vier porties. Kneed het hierbij niet te veel, zodat het gehakt niet te compact wordt. 
6. Vorm van elke portie een dikke ronde schijf. Maak in het midden van elke schijf een holletje. In elk holletje mag een plakje kruidenboter. Vouw de hamburger dicht rondom het plakje boter. Er mogen geen naden meer te zien zijn, waardoor de boter straks kan weglekken.
7. Verhit een koekenpan met dikke bodem. Verwarm er een paar eetlepels olijfolie in.
8. Als de olie heet is, mogen de lavazout-burgers in de pan. Braad ze aan alle kanten stevig aan. Na een minuut of twaalf zullen ze bijna gaar zijn aan de binnenkant. De kruidenboter begint dan ook te smelten. Voeg nog een beetje roomboter toe in de pan, zodat de hamburgers ook aan de buitenkant die lekkere roombotersmaak meekrijgen. Bak de burgers nog 2 minuten. Neem ze daarna uit de pan en leg ze op (liefst verwarmde) borden. 
9. Maak de buitenkant van de hamburgers op smaak door er nog wat lavazout, chilipeper en gemalen zwarte peper over te strooien.
10. Serveer elke burger met nog een plakje lavazout-boter erbovenop. 

Tips:

1. Is je boter nog te hard om hem luchtig te kloppen? Leg hem dan even in een op minimaal ingestelde magnetron.
2. Niet op vakantie geweest in IJsland? Lavazout is verkrijgbaar in diverse delicatessenwinkels of via internet.
3. Chilivlokken zijn gedroogde en grof gehakte chilipepers. Je vindt ze in potjes of zakjes in het kruidenschap van je supermarkt of toko. Ze geven een vurige pikante smaak aan je gerechten.
4. Varieer eens met je lavazout-boter en voeg in plaats van chilivlokken pimentón-flakes toe. Voor een nog rokerige smaak!
5. Lavazout-boter is ook heerlijk bij vlees, kip of vis van de bbq. Of op een sneetje goed brood. 
6. Lees het blog hierboven voor de lekkerste bijgerechten.